Lala Raščić

Cilat fjalë, cilat gramatika përdorin njerëzit për të dëshmuar mbi brutalitetin, për ta shprehë të pathënshmen, për ta formuluar kërkimin për drejtësi? A ka ndonjë fjalor të veçantë të dhunës apo gjuhë shërimi, të përbashkët për shoqëritë në tranzicion? Dhe si i bëhet që të dallohet?

Lala Raščić, e njohur për eksplorimet e rrëfimtarisë dhe praktikat e historisë gojore, i heton këto pyetje në audio-monodramën Conflict Syntax. Dot, Dot Dot. [Sintaksë konflikti. Pikë, Pikë Pikë]. Videoja që shfaqet u prodhua si sfond pamor për një performancë live të veprës. Artistja fillimisht kreu një analizë gjuhësore sasiore me rreth dyqind intervista të marra nga arkivi Dëshmia – e vërteta apo politika.

Ajo nisi me zbërthimin e emrave dhe të foljeve, të parafjalëve dhe të mbiemrave, nga konteksti emocionalisht i ngarkuar i drejtësisë tranzicionale në ish-Jugosllavi. Pastaj i rimblodhi për të prodhuar dëshmi të re, frikshëm të shkëputur: një zë të vetëm që flet me shumë gjuhë, hiç më larg a më afër vetë të vërtetës.

Lala Raščić (1977, BA) punon me video, perfomanca të drejtpërdrejta, instalacione në mjedis, objekte dhe vizatime për të krijuar një narrativë që eksploron format e prekshme dhe jomateriale kulturore. Ajo është e interesuar në praktikat bashkëkohore dhe historike të rrëfimit, në sistemet komplekse të prodhimit të medituar të dijes e gjithashtu në praktika folklorike e mitologji.

Puna e saj qëndron në mes konceptit dhe teatralizimit shpesh duke u përballur me idenë e kulturës së lartë dhe asaj popullore, masmedias dhe shprehivë tradicionale të kulturës mes pozicioneve kritike, emërore dhe feministe. Praktika e saj përmbledh estetikën, feminizmin dhe historifikimin dhe produksionin artistik si një endje të vazhdueshme, ndërdisiplinore dhe modulare.

Qëllimi i madh i punës së Raščić ka fokusin në krijimin e narrativave. Puna e saj bazohet në subversionin e figurave letrare të civilizimit dhe eksplorimin e potencialit që mund të transformohet me ide bashkëkohore. Në punën e saj e cila mund të jetë gojarisht duke sjellë një monolog të shkruar ose dedikimi i saj ndaj zanatit, akti performativ është fakt emancipues.