Urbanistička vizija
Jedan od ključnih osvrta Manifeste, evropskog nomadskog bijenala, je snažan fokus na urbanistički razvoj gradova domaćina. Počev od Manifesta 12 Palermo, pravi se detaljno urbanističko istraživanje od strane vodećih međunarodnih biroa arhitekture. Manifesta 12 je pozvala istaknuti arhitektonski biro iz Roterdama OMA, za trinaestu ediciju u Marselju angažovana je MVRDV-ova Winy Maas za pravljenje urbanističke vizije. Za potrebe Manifesta 14 Priština, izabran je projektni biro iz Turina CRA-Carlo Ratti Associati.
Urbanistička vizija funkcioniše i kao pripremno istraživanje pre bijenala, i kao dugoročni plan identifikacije mogućih strategija, lokacija i glavnih pitanja za grad Prištinu. Ona sadrži informacije o tome kako će Manifesta 14 da bude uključena unutar okvira lokalnog konteksta, no ono što je važnije za Prištinu, urbanistička vizija je unajmljena kako bi razradila mogućnosti transformacije grada povraćajem javnih površina
CRA-ov multidisciplinarni tim dizajnera je predložio novu metodologiju koja se fokusira na parcipativni urbani dizajn koji će po prvi put da bude testiran u Prištini. Metodologiju čine tri faze. Inicijalna faza ove metodologije je započela u martu 2021. i sastojala se od pravljenja niza mapi Prištine sa osvrtom pre svega na stanje gradskih javnih površina. Ovo je pomoglo u osvetljavanju skrivenih prostornih i društvenih šablona, kao i u identifikaciji ključnih lokacija – trgova i ulica, parkova i zelenih površina – koje se trenutno ne koriste, ili koje se koriste u pogrešne svrhe.
Prve urbanističke intervencije su napravljene kasnog juna i sredinom jula u različitim krajevima Prištine. Manifesta je pozvala stanovnike Prištine da posete ove intervencije, da se sa njima povežu i da budu deo zajednice koja učestvuje u njihovom stvaranju.
Prva simbolična intervencija je organizovana u prethodno odbačenom prostoru ciglane – najvažnijem postindustrijskom objektu u Prištini – koji je privremeno pretvoren u javni, zajednički prostor. Kroz postavljanje “urbane dnevne sobe”, intervencija je težila otpočinjanju debate o tome kako stanovnici Prištine mogu da koriste ovaj prostor, kako ovaj prostor može da postane dostupan zajednici i kako može da postane deo gradske infrastrukture.
Uz urbanističke intervencije u gradskoj ciglani, CRA metodologija je testirana na još jednoj lokaciji, bivšoj biblioteci Hivzi Suljejmani. Ova zgrada sa početka XX veka uključuje prelepo dvorište koje je trenutno nedostupno javnosti, bez obzira na svoju centralnu poziciju u gradu. U saradnji sa lokalnom zajednicom i studentima sa Fakulteta arhitekture, Univerziteta u Prištini, Manifesta 14 želi da oblikuje novi alternativni javni prostor za zajednicu, i kroz ovakvu aktivnost se nada da demonstrira kako napušteni javni prostori mogu da budu pretvoreni u mesta gde se zajednice okupljaju.
